Posted in: Moestuin Toscane, Toscane

Aglione – heel grote knoflook

Knoflook kent iedereen, in het Italiaans ‘aglio’. Aglione dat kent bijna niemand. Het is een grote soort knoflook, afkomstig uit de Val di Chiana, het gebied in Toscane boven het Trasimeense meer. 

Elk gebied in Italie heeft zo ongeveer wel een specialiteit, iets dat daar beter groeit dan elders of beter smaakt. De aglione is een bijzonder voorbeeld. Het is namelijk echt een hele grote soort knoflook en een milde (dat laatste is wellicht maar goed ook!). 

Nou zie ik deze aglione de afgelopen jaren overal opduiken bij ons in de buurt. In de winkel is het vrij duur, zoals dat altijd gaat met speciale dingen in het begin. Echter, de broer van onze buurman gaf ons deze zomer een bol aglione. We waren net vertrokken voor een wandeling toen we hem tegenkwamen en ik stopte de bol dus in mijn rugzak. Die rook na een paar uur wandelen heerlijk naar knoflook.

De buurman zelf gaf ons een paar weken later twee bollen, met de opdracht één ervan te bewaren om te poten, zodat we daarna onze eigen hebben. Dat ga ik zeker doen.

De manier om aglione te bereiden, om het meeste aroma eruit te halen, is om het zacht te fruiten in olijfolie en daarna wat water erbij te doen zodat het heel zacht wordt en ‘smelt’. Dat duurt wat langer, maar het is echt smaakvol daarna, dus zeker de moeite waard. Ik heb het nu een paar keer klaargemaakt op die manier, met daarna wat tomatensaus erbij en een tijdje laten trekken. Uiteraard eet je dit met pasta!

Ik ben benieuwd of ik ook een echt grote aglione uit mijn moestuin tevoorschijn zal kunnen toveren volgend jaar!

Posted in: Bijzondere mensen

Dweil

Gisteren waren we weer olijven aan het plukken op een stuk land dat een paar honderd meter van ons huis ligt, tegenover een oud en klein begraafplaatsje.

Op een gegeven moment stopte er een auto waar eerst een hondje uitkwam dat keihard begon te keffen. Daarna kwamen er drie mensen uit. Ik heb ze niet gezien, maar hoorde de stemmen.

Het hondje werd meerdere keren tot orde geroepen. Hij luistert (niet) naar de naam: Mocio. Dat betekent dweil.

Toen ik eindelijk een glimp van het dier opving zag ik een klein druk beestje met veel en lange haren.

Posted in: Wijn en olijfolie

Olijven plukken … het is weer zover!

Ooit begon iedereen eind oktober op z’n vroegst met plukken, maar dit jaar zijn velen afgelopen weekend al begonnen (15 en 16 oktober). Zo ook wij! Momenteel hangen de olijven er nog mooi bij, maar de olijvenvlieg (die eitjes in olijven legt waardoor die kapot gaan zodra er larven uitkomen die de olijven van binnen opeten) vliegt fanatiek rond, dus binnenkort is het te laat.

We hebben enorm ons best gedaan om in een weekend zoveel mogelijk olijven te plukken. De pers waar we altijd naartoe gingen is failliet gegaan en overgenomen door een groot bedrijf die alleen nog hun eigen olijven persen … wat rondvragen gaf ons twee alternatieven. Bij de beste pers kun je echter alleen terecht als je minimaal 300 kg olijven hebt. Heb je minder dan gooien ze jouw olijven bij andere olijven en dan krijg je niet jouw eigen olie. Dat is dus jammer, want je weet niet hoelang die andere olijven al geplukt zijn (hoe langer, hoe slechter de kwaliteit van de olie) en of er gif is gebruikt.

We hadden 17 kratten olijven en dat bleek precies 400 kg te zijn. Helaas is de opbrengst olie erg laag, maar dat is te verwachten als je zo vroeg plukt. We hadden iets meer dan 9% en dat is ongeveer 36 kilo olie hetgeen ruim 38 liter is.

Dat kan veel lijken, maar wij gebruiken per jaar meer olijfolie dan dat.

Dit weekend gaan we door met plukken, maar de volste bomen hebben we inmiddels gedaan dus nogmaals 400 kilo gaan we niet halen, maar we hopen op 200 kilo want dat is bij de andere olijfpers (de tweede keuze) het minimum dat ze accepteren. Zondagavond kunnen we de olijven daar afleveren en maandag krijgen we onze olie.

Hierboven zie je onze 400 kilo olijven, allemaal met de hand geplukt (we zijn zo ongeveer de enigen die dat nog zo doen, iedereen heeft tegenwoordig van die lange stokken met bewegende top waarmee de olijven uit de bomen worden geslagen). Wij houden stug vol de olijven met de hand te plukken zodat ze niet beschadigd worden. Het werk is echt leuk op deze manier en de olie is van iets betere kwaliteit.

Elke avond eten we nu uiteraard bruschetta met onze verse olie en we drinken er wat van onze eigen wijn van vorig jaar bij. Eeuwenlang was dit niet meer dan normaal voor iedereen op het platteland … maar wij zijn de koning te rijk!

Posted in: Moestuin Toscane, Toscane

Jujubes / Giuggiole

Onze geliefde buurman kwam langs met een mandje jujubes. Dat zijn geen snoepjes, maar heel kleine vruchten met een grote pit erin. Ze worden in Italie ofwel vers gegeten, rechtstreeks van de boom (ze zijn dan knapperig en fris van smaak). Je kunt ze ook even laten liggen, dan drogen ze direct en worden zoeter, maar ook een beetje klef en minder fris (inderdaad … ik vind jujubes vers erg lekker en daarna niet zo).

De jujube boom groeit tergend langzaam. We hebben er eentje geplant, bijna drie jaar geleden, maar als er in deze 3 jaar 4 cm bij is gekomen is dat veel. Het boompje kan wel enorm goed tegen droogte en hitte, dus ik heb er verder geen omkijken naar.

Hieronder het mandje met de giuggiole van de buurman. Toen ik de foto maakte had ik het mandje al bijna leeggegeten en toen pas dacht ik eraan er een blog over te schrijven.

Nu een foto van een jujube boom … niet die van ons, die komt namelijk nog niet tot mijn schouders en heeft zijtakjes van maximaal 15 cm.

Jujubes schijnen enorm gezond te zijn en ik heb mij laten vertellen dat je, als je er een grote hoeveelheid van eet, er ook een goed humeur van krijgt. Een soort gezonde drug? Dat kan bijna niet waar zijn!

In Italie is er een uitdrukking: ‘andare in brodo di giuggiole’ (letterlijk vertaald: in jujube-soep gaan) hetgeen wil zeggen dat je ergens heel erg blij mee bent. Ik heb even gezocht of dit wellicht echt komt van een ‘high’ van jujubes, maar op de websites waar ik heb gekeken wordt hier niet aan gerefereerd. Dat is nou jammer, hoewel … het lijkt mij erg veel werk om jujubesoep te maken!

Posted in: Moestuin Toscane

Snelle slakken

Sinds het is begonnen met regenen zijn de slakken uit hun zomerslaap gekomen. Ze hebben geweldige honger, zo aan mijn moestuin te zien.

Hoe moeilijk kan het zijn om wat domme slakken uit de moestuin te houden?

Laat ik het verklappen … zonder gif is dat nog knap lastig. Allerhande trucjes worden overal geopperd, maar mijn slakken vallen in geen enkele val en gaan rechtstreeks af op mijn jonge, kwetsbare en helaas, voor slakken meest smakelijke, plantjes.

Elke avond ga ik nu twee keer met een zaklamp op slakkenjacht. Zodra het donker wordt komen ze massaal tevoorschijn en voordat je er erg in hebt hebben ze alles wat jong en lekker is verorberd. Het zijn naaktslakken, glibberig en niet geschikt om op te eten, mocht iemand dat opperen.

Deze week ben ik elke avond op slakkenjacht gegaan en heb potjes vol slakken ‘geplukt’. De eerste keer ga ik voor het eten en de tweede keer voor ik ga slapen. Waar ze allemaal vandaan komen dat weet ik niet, maar in korte tijd plunderen ze mijn plantjes.

De eerste avond had ik een pot vol die de kippen de dag erna hebben opgegeten. De tweede avond had ik een halve pot en elke avond daarna ook een halve pot. De kippen vinden het prima zo, laat die slakken maar komen!

Helaas verdwijnen mijn jongste slaplantjes nog steeds, dus terwijl ik slaap komen er blijkbaar nog meer slakken ergens vandaan. Hoezo ‘langzaam’?

Ik wilde een foto van mijn slakkenpotje maken, maar dat ziet er echt niet fris uit dus zie ik er maar vanaf.

Posted in: Bijzondere mensen, Wandelen Toscane, Wijn en olijfolie

Kilte in de vallei

We waren weer n’s een korte wandeling aan het maken toen we langs een grote moestuin liepen, in een vallei, midden tussen allemaal wijngaarden op de heuvels eromheen. We lopen er vaak langs, maar hadden er nooit iemand gezien.

Deze keer was er echter een man wat water aan het geven. Zijn tractor stond bij de put en gaf luid ronkend elektriciteit aan de pomp. Zoals we wel vaker doen maakten we een praatje. Hij bleek de eigenaar van alle wijngaarden rondom de moestuin en ook van de wijngaarden verderop. Hij vertelde honderduit. Ik begon het koud te krijgen. In een vallei is het vochtiger en dus voelt het een paar graden kouder aan, wist de beste man mij te vertellen met een air van: stel je niet aan!

Na een tijdje kwam er een 4×4 de heuvel afzetten. Het was de vrouw van deze man. Ze kwam wat groente en fruit halen voor het eten. Voor ik het wist had ze een meloen geplukt en haar man instructies gegeven die in stukken te snijden en ons een stuk te geven. De meloen was nog niet helemaal rijp, maar wel al lekker. Ze probeerde een andere meloen in de hoop dat die wel rijp zou zijn, maar die was nog minder rijp. Het is duidelijk moeilijk om van buiten te zien of een meloen rijp is. Daar heb ik ook altijd moeite mee.

Al met al erg vriendelijk dat ze hun meloenen met wildvreemden delen, hoewel ze inmiddels wisten wie we waren en waar we wonen. Toch gaven ze mij een kille indruk door de dingen die ze vertelden en wellicht omdat ik het echt koud had, maar dat werd gewoon genegeerd.

Wat vertelden ze dan? Ze vertelden over hun manier van druiven verbouwen en olijven (op gif werd niet bespaard en was een prachtige uitvinding – om zoveel mogelijk geld te kunnen verdienen), over hoe ze een vos de wereld uit hadden geholpen nadat die voor de tweede keer probeerde hun kippen te eten (de eerste keer was hij erin geslaagd). Uiteraard snap ik dat, maar je kunt ook de kippen beter beschermen in plaats van de vos een kopje kleiner te maken.

Toen ze over de nieuwe tendens van ‘0 km’ begonnen, over hoe belachelijk dat is, was ik er wel klaar mee om als publiek te dienen. Ik begrijp dat ze hun wijn en olie over de hele wereld verkopen, maar toch is ook het idee om zoveel mogelijk lokaal te consumeren volgens mij een heel goed idee. De hoogste tijd dus om door te lopen. Ik had het steenkoud gekregen dus had echt een goede smoes! Wat een kille maar toch ook vriendelijke mensen en vallei!

Posted in: Moestuin Toscane

Echte veldsla – sla van de velden

Al jaren intrigeert het mij dat vroeger iedereen allerhande onkruid plukte om te eten. Deze zin klinkt absurd, want wij denken dat onkruid iets slechts is. De twee letters ‘on’ kunnen grote imagoschade aanrichten! In Umbrie ben ik wel n’s meegegaan om de verschillende types spontane planten (klinkt al beter dan onkruid) te leren kennen, maar ik kon ze nooit uit elkaar houden.

Vorig jaar kreeg ik van de buurvrouw een mooi boek over het gebruik van deze eetbare wilde planten en met veel plezier bladerde ik erin en herkende vele soorten. Ik nam mij voor ze te gaan plukken … maar in de praktijk is dat lastig. Je herkent een plant, maar sommige lijken erg op elkaar en dan moet je een boek openslaan en daarin zoeken … dat is te omslachtig en doe ik dus vervolgens niet.

Toevallig zag ik een video over wilde soorten groenten waarin ik hoorde dat bijna alles eetbaar is en de dingen die dat niet zijn, zijn vreselijk bitter dus dat proef je direct.

Ik ben dus in onze olijfboomgaard gewoon een sla bij elkaar gaan zoeken door steeds een stukje van het blad te proeven. Wat een geniaal idee! Dat ik daar niet eerder op ben gekomen! Ik denk dat het komt wegens een soort oerangst om mezelf te vergiftigen met iets uit die ‘oh zo gevaarlijke’ natuur.

Er is een groot verschil tussen de verschillende soorten en als je het een beetje mengt krijg je een ontzettend lekkere salade (ik doe er altijd wat van onze eigen zuurkool door en uiteraard olijfolie). Nog even en ik herken de planten zonder ze te hoeven proeven!

Acetosa, portulaca en piantaggine kende ik al (dat is zuring, postelein en weegbree), maar al die verschillende soorten ‘paardebloemen’ die vind ik lastig uit elkaar halen.

Posted in: Moestuin Toscane

Cactus in de weg

Na een landverschuiving (frana in het Italiaans) is jaren geleden een stuk weg deels het dal in gegleden.

We lopen er regelmatig langs, maar gek genoeg was mij nooit opgevallen dat er een prachtige cactus groeit, ‘fico d’india’ heten ze in het Italiaans en in het Nederlands is dat ‘vijgcactus’.

Nou heb ik ook zo’n plant en die staat op een prima plek in de tuin. Het ding wil niet groeien! En kijk hier … in een scheur in de afgegleden asfaltweg doet ie het prima! Er zitten alleen geen vruchten aan.

Posted in: Wijn en olijfolie

Iedereen is druiven aan het ‘plukken’

In Toscane (in elk geval wel bij mij in de buurt) kun je momenteel geen weg nemen zonder een lange file te vinden achter een tractor die een kar vol druiven naar de ‘Cantina Sociale’ brengt (of op de terugweg daarvan is). De Cantina Sociale is een grote wijnmaker die de druiven uit de hele buurt tot wijn verwerkt. In dit gebied heeft bijna elk stadje er een.

De Cantina Sociale van Montespertoli … een wijnfabriek!

Het oogsten gaat bijna altijd met een grote machine tegenwoordig. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Deze machines gaan uiteraard erg snel vergeleken met mensen die met een schaar elke tros los moeten knippen. De wijn die je krijgt na machinaal oogsten, kan echter niet van goede kwaliteit zijn.

Wie wel n’s druiven heeft geplukt, weet namelijk dat sommige trossen verrot zijn of deels verrot. De machine maakt geen onderscheid en alles wat in de wijngaard is op het moment dat de machine langsgaat, wordt deel van de wijn. Dat wil zeggen ook alle beestjes die rondom de trossen leven of er toevallig even langskwamen. Nou wordt er zoveel gif in de wijngaarden gebruikt, dat het misschien met die hoeveelheid beestjes nog wel meevalt, maar wat er leeft en loopt, verdwijnt in de wijn.

Nou heb ik af en toe wijnmakers bezocht die keihard beweren dat machinaal oogsten geen enkele invloed heeft op de kwaliteit van de wijn, dat het zelfs beter is (kan me niet herinneren waarom). Echter, alle betere kwaliteit wijnen worden uiteraard met de hand geplukt.

Ik heb deze week de buren een paar uur geholpen met plukken. Waar ik bij mijn druiven elke tros inspecteer en de rotte en onrijpe druiven eruit haal, gebruiken de buren bijna alles. Ze knippen het verrotte deel uit een half verrotte tros, dat wel, maar de verrotte druifjes her en der gaan ook gewoon in de wijn. Toch is dat al beter dan een machine zou doen, maar volgens mij is het jammer. Iets betere selectie van de druiven zou de wijn direct lekkerder maken. Ze hebben echter haast, ze willen in maximaal een dag klaar zijn en ze vinden de wijn lekker genoeg zoals ze die al hun hele leven maken.

Posted in: Algemeen

Regenmeter

Wij hebben sinds mei een prachtig systeem dat de temperatuur meet en bijhoudt en ook hoeveel regen er valt. Je krijgt alles in eenvoudige diagrammen te zien.

Super. Ik was er erg blij mee. Tot een paar weken geleden een zware onweersbui voorbij kwam en de stroom uitviel. Dat gebeurt hier bijna altijd tijdens een onweersbui. 

Tijdens een onweersbui valt er echter ook vaak veel regen in korte tijd. Helaas echter meet ons systeem niets als er geen wifi is en zonder stroom is die er uiteraard niet.

Het systeem komt uit Frankrijk. Blijkbaar hebben ze het daar beter voor elkaar met de stroomvoorziening?

Misschien moet ik dan toch ook een ouderwets systeem erbij nemen, met een pijpje waarin de regen wordt opgevangen en aan de zijkant kun je lezen hoeveel regen er is gevallen. Enige probleem … ik ken mezelf en weet dat ik niet elke keer op ga schrijven hoeveel regen er is gevallen, laat staan het in een prachtig staafdiagram op te slaan.

We houden het dus maar op de gebrekkige informatie van ons super geavanceerde systeem!

Back to Top