Het is in aan het raken. Het is gezond. Het is ook lekker. Super makkelijk om te doen.
Afgelopen winter ben ik begonnen met zuurkool. Dat is een groot succes en nu ik teveel opbrengst uit mijn moestuin heb, leek het me leuk om ook andere groentes te gaan fermenteren.
Rechts staan gefermenteerde courgettes. Heerlijk door een groene sla of in een aardappelsalade.
Links staat een pot ui die nog moet gaan fermenteren. Deze foto is van een paar dagen geleden, inmiddels bubbelen ze vrolijk en is de pot overstroomd. Mijn potten overstromen steeds omdat ik ze te vol doe. Ik weet het inmiddels, maar blijf het doen omdat ik steeds een klein beetje overhou dat ik niet weg wil gooien en ook niet ergens anders voor kan gebruiken op dat moment. Hardleers heet dat geloof ik … en zo leer ik dus niet alleen fermenteren, maar ook mezelf kennen!
De kuikentjes zijn inmiddels kuikentje-af. Ze wonen al bijna twee weken met de volwassen kippen samen. Die pikten de kleintjes eerst fel als ik iets te eten kwam brengen, maar dat begint af te nemen en ’s avonds zitten ze gezamenlijk op stok, afgezien van de twee broedkippen, die zitten te broeden (zonder eieren want die haal ik weg).
Gisteren hoorde ik ineens een mannenstem buiten. Ik keek uit het raam en zag een zwarte auto bij ons geparkeerd met de deur open.
Het bleek een Fransman te zijn die in krom Italiaans iets vroeg dat ik niet begreep. Hij herhaalde het een aantal keer, maar dat hielp niet. Ik begreep wel dat hij iets wilde kopen, maar … wat?
Hij vroeg of ik Engels sprak. Yes I do. Hij antwoordde terug: ‘OK you speak a little English!’. A little? dacht ik bij mezelf, maar hield mijn mond uiteraard.
Het is erg geestig te zien dat een Fransman (maar op dat moment wist ik niet dat het een Fransman was), niet direct ziet dat ik uit Noord Europa kom. Een Italiaan zou mij nooit vragen of ik Engels spreek, want dat zien ze gewoon aan mij. De Fransman verwachtte een Italiaan aan te treffen en dus zag hij niet dat ik dat niet was. Vermoed ik.
Hoe dan ook, hij bleek onze damigiane te willen kopen. Dat zijn die grote buikflessen die we overal hebben neergezet. Hij organiseert in Frankrijk grote feesten en wilde er drank in mixen.
Je kunt in Italie die grote buikflessen met een beetje geluk bij het oude vuil zien staan en dat heb ik hem uitgelegd. Wij verkopen ze zeker niet.
We gingen een kippenhok maken en een kennis van ons beloofde ons wat kippen. Dat was alweer maanden geleden en we hadden er niet meer op gerekend, dus hadden zelf 4 volwassen kippen gekocht. De haan kregen we van de buurman.
Twee weken geleden ontving ik een berichtje met een foto van kuikentjes … er waren er 10 over en wij kregen er 4. Wanneer we ze zouden komen halen?
Goed, sinds woensdag hebben we nu ook 4 kuikentjes. Gelukkig hebben we een extra ruimte waar ze in een hele grote doos zitten, want hier loeren constant de katten van de buren op alles. Ik vermoed overigens dat ook de eksters (die van de roodstaartjes) best een kuikentje als tussendoortje willen. Voorlopig blijven de beestjes dus veilig binnen tot ze groot genoeg zijn om van zich af te pikken.
De kippen maken het ondertussen prima. Ze hebben 4 dagen los rondgelopen en mijn composthopen volledig vernield. Ik hoop dat ze van alle wormen hebben genoten!
Toen ze daarna ook mijn moestuin hadden ontdekt, heb ik ze weer opgesloten. In een half uur tijd hadden ze een kwart van de moestuin omgespit. Momenteel mogen ze aan het eind van de dag los als ik ook buiten kan zijn en ze weg kan jagen als ze deze kant uitkomen. We maken binnenkort een ruime omheining voor de kippen zodat ze heerlijk los kunnen lopen zonder schade aan te richten.
Dan nog onze haan … een prachtig dier, maar wat een kabaal maakt ie!
De Italianen zeggen overigens dat de haan ‘chicchirichì’ voortbrengt terwijl dat in het Nederlands uiteraard ‘kukeleku’ is. Nou, de Nederlanders hebben wat onze haan betreft gelijk, hij gilt keihard ‘kukeleku’. De haan van de buren heeft minder de ‘u’ klank, dus wellicht hangt het van de haan af.
Over een paar weken moeten we gaan zien of de kuikentjes goed bij de kippen passen, als de kuikentjes minder kuiken zijn en meer jonge kip. We gaan dan op een gegeven moment ook zien welke van de kuikentjes mannetjes zijn. Die moeten dan helaas weg en zullen worden opgegeten. Zo gaat dat met veel dieren. Niemand die dat hier vreemd vindt. Wij zijn vreemd dat we het rot vinden om een kuikentje groot te zien worden en daarna doodleuk bij de aardappeltjes op te dienen. Het woord doodleuk is hier wel echt toepasselijk!
Ik herken bijna geen vogels. Daar wil ik graag verandering in brengen. Dit roodstaart jonkie heeft mij een beetje geholpen. Het nest zat bij ons huis dus ik heb de tijd gehad om de ouders te bekijken. Na wat zoeken op internet leek het mij een familie van zwarte roodstaartjes te zijn en de buurman bevestigde dit, dat hoorde hij aan het gezang (kijk … dat zou ik nou ook graag willen kunnen). De Italiaanse naam is ‘codirosso spazzacamino’ (letterlijk: roodstaart schoorsteenveger).
Toen vloog de eerste jonge roodstaart uit (alweer zo’n twee weken geleden) en ging in de boom naast ons huis zitten. De ouders vlogen af en aan en waren geweldig aan het kwetteren, vandaar dat het mij opviel. De dag erna volgden de andere kleintjes, maar die heb ik niet gezien. Het drukke gekwetter en af en aan gevlieg was echter om nerveus van te worden. Wat hebben die ouders daar veel werk mee gehad!
Dat deze kleine vogeltjes zo onhandig en rumoerig uitvliegen, verbaast mij wel enorm. Ze zijn zo een bijzonder makkelijke prooi voor allerlei andere vogels. Ik vrees ook dat een ekster minstens een van de kleintjes heeft opgegeten, want nadat die een duik richting al het kabaal had gemaakt, bleef het ellendig stil.
Ik vraag mij dus af of er in dit geval iets mis is gegaan met de uitvliegroutine. Wellicht weet ik dat volgend jaar als ze weer hier een nestje bezetten.
Zaterdag zijn we dan eindelijk kippen op gaan halen. Het kippenhok was nog niet af, maar wel vrij ver gevorderd. Via via was er een mannetje in de buurt die wel 4 legkippen wilde verkopen. We spraken op een kruising af en reden achter hem aan. Ergens goed verstopt had hij zijn moestuin en kippenhokken. Plus duiven en konijnen … de kippen zitten daar de hele dag binnen, vrij dicht op elkaar.
Hij ving 4 kippen voor ons die we in een grote en hoge doos deden. Die kippen vonden dat maar niets en probeerden uit alle macht te ontsnappen. Dat was een aangename verrassing, zulke levendige kippen zag ik niet zo vaak. Ze gebruikten hun nek als een soort haak om zich om de rand van de doos te wurmen.
Thuis gooide ik was sla resten en ander groen in de doos en dat kalmeerde de arme beestjes. Ze moesten nog in de doos blijven tot de afrastering klaar was, maar met een net erover ging dat goed. De rest van de dag hebben we aan het kippenhok gewerkt. Alles goed afrasteren tegen vossen en andere dieren die kippen eten. Net voor het donker werd waren we klaar. De kippen waren inmiddels al een hele tijd uit de doos en aan ons gewend en helemaal niet bang meer.
De volgende dag lag er keurig een eitje op ons te wachten en in de loop van de dag kwamen er nog twee bij. Ook kwam ’s middags de buurman langs om wat bamboe te vragen en inspecteerde hij het gedane werk. Dat werd volkomen afgekeurd. De vossen konden nog veel te makkelijk naar binnen, om over wezels, marters en ratten maar te zwijgen.
Hij vond ook 4 kippen zonder haan maar helemaal niets. Bij kippen hoort gewoon een haan. Hij had er nog eentje over die anders de pan in moest, dus als het hem lukte deze haan te vangen dan zou hij hem brengen.
We waren nog bezig met de extra beveiliging van het kippenhok toen hij terugkwam met een joekel van een haan. Een prachtig dier, maar echt groot. De kippen accepteerden de haan vrijwel onmiddellijk en de haan leek geweldig in zijn nopjes. Eindelijk was hij het enige mannetje!
Het werd donker en de kippen kropen in het hok. De haan had dit blijkbaar niet gezien en bevond zich plotseling moederziel alleen in een gevangenis. Hij was gewend om gewoon in een boom te slapen en kent gevangenschap niet. Onze bedoeling is om de kippen te laten wennen en ze daarna overdag los te laten lopen, maar ze moeten eerst 2 weken op één plek blijven zodat ze dat als ‘thuis’ gaan zien en weten dat ze daar te eten krijgen en ’s nachts veilig zijn. Hoe dan ook, de haan kon de opening van het hok niet vinden en was volledig in paniek rondjes aan het lopen op zoek naar een ontsnappingsmogelijkheid. Hij maakte heel zielige geluiden. Het was echt sneu om te zien.
We hebben het even aangekeken en besloten toen dat we de haan beter konden vangen en het hok in zetten. Heel dapper deed mijn vriend dat, maar makkelijk was het niet. Die beesten zijn snel. Gelukkig was mijn vriend sneller. Eenmaal in het hok was de haan direct stil en rustig.
’s Avonds zijn we nog even gaan controleren of alles OK was en zaten de kippen samen met de haan op de stokken. De haan is wat te groot voor ons hok, maar het is niet anders. Vanochtend liep de haan het hok in en uit, dus hij heeft gelukkig iets geleerd.
Nou wij nog! Ik weet nauwelijks iets van kippen … maar dat komt nu waarschijnlijk vanzelf!
Tot afgrijzen van velen en waardering van weer anderen, hebben we onze tuin en moestuin door elkaar heen gemaakt. Direct voor het huis hebben we een uitgebreide kruidentuin en direct ook een deel van de moestuin.
Uiteraard moet er nog veel gebeuren en groeien. Ik ben in oktober 2020 met planten begonnen en het begint inmiddels ergens op te lijken, maar uiteraard is het nog een erg jonge tuin. Over een paar jaar moet het er, als alles goed gaat, veel voller en dus beter uitzien.
Hieronder wat foto’s, maar eerst wat ‘voor en na’ plaatjes:
Vorig jaar
Zo is het nu
Een tijdje geleden …
Gisteren
Zo is de tuin / moestuin nu (gisteren). Vandaag regent het al de hele dag, dus niet geschikt om foto’s te maken.
Ik had er zeker al n’s eerder over geschreven. In Italie eten we de tuinbonen ook rauw, een echte delicatesse! De beroemde combinatie is rauwe tuinbonen met schapenkaas (pecorino).
Ik had in het najaar tuinbonen gezaaid en die zitten inmiddels vol met … bonen (uiteraard!), dus we eten er elke week twee keer ruimschoots van. Als ze zo vers zijn als nu, maximaal 15 minuten tussen plukken en eten, zijn ze nog veel lekkerder dan wanneer je ze in een winkel koopt. Uiteraard. Knapperig en zoet en toch met iets bitters af en toe.
We doen er ook ruim olijfolie overheen. Op de foto ziet dat er niet zo goed uit, maar het is zalig!
We hebben prachtige en overheerlijke bamboe op ons stuk grond staan. Toen we hier, jaren geleden, net waren begonnen met het vrijmaken van de olijfbomen, waren er al een keertje wat Chinezen druk in de weer in onze bamboe. Ik hoorde vooral veel kabaal en dacht dat het een wild zwijn was. Heel voorzichtig ging ik richting het lawaai, maar het bleken Chinezen te zijn. Ze schrokken zich rot. Ze kwamen bamboescheuten zoeken en ik vond dat destijds prima.
Dat stuk bamboe is er nu niet meer, want ons huis staat er nu zo ongeveer op. Wel hebben we een veel groter stuk bamboe vrijgemaakt, verder van ons huis. Vorig jaar hebben we de bamboescheuten, na even zoeken op internet hoe dat moest, zelf opgegeten. Het is echt zalig en schijnt ook gezond te zijn. Het is heel makkelijk, je maakt de bamboe schoon en houdt alleen de zachtere delen over, die laat je 40 minuten in ruim water koken en daarna kun je de bamboe door allerlei gerechten doen. Ik heb er vaak een pastasaus van gemaakt, met alleen wat ui, rode peper en rozemarijn.
Dit jaar wilde ik weer wat scheuten gaan halen en had ze wat dagen ervoor al zien staan … maar kon ze toen ik weer ging kijken, nergens meer vinden. Mijn vriend vertelde ’s avonds doodleuk dat hij een grote familie Chinezen naar beneden had zien lopen. Nou snap ik dus waar de bamboe is gebleven…
We zijn ‘alweer’ twee weken klaar met het snoeien van de olijfbomen. Dit jaar zijn we eindelijk op de gewenste hoogte uitgekomen. Dat wil zeggen, persoonshoogte. Bijna alle bomen kunnen we nu snoeien en plukken zonder ladder.
We hebben stookhout voor jaren en jaren! Maar het ontbreekt ons niet aan plek om dat op te slaan!
Ik maakte deze foto waarop een drastisch gesnoeide olijfboom (in 4 jaar tijd, elk jaar een flink stuk eraf) staat en rechts zijn ‘broertje’. Die is van de buurman en wordt al jaren niet gesnoeid (hij heeft teveel andere bomen!).
Onze bomen waren nog veel hoger en ‘ongesnoeider’ dan die boom rechts, maar het geeft een idee. Ik wil al een tijdje in mijn oude foto’s zoeken naar hoe het er in het begin uitzag hier, om het verschil goed te kunnen zien. Heb uiteraard nog geen tijd gehad!
