Posted in: Wijn en olijfolie

Iedereen is druiven aan het ‘plukken’

In Toscane (in elk geval wel bij mij in de buurt) kun je momenteel geen weg nemen zonder een lange file te vinden achter een tractor die een kar vol druiven naar de ‘Cantina Sociale’ brengt (of op de terugweg daarvan is). De Cantina Sociale is een grote wijnmaker die de druiven uit de hele buurt tot wijn verwerkt. In dit gebied heeft bijna elk stadje er een.

De Cantina Sociale van Montespertoli … een wijnfabriek!

Het oogsten gaat bijna altijd met een grote machine tegenwoordig. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Deze machines gaan uiteraard erg snel vergeleken met mensen die met een schaar elke tros los moeten knippen. De wijn die je krijgt na machinaal oogsten, kan echter niet van goede kwaliteit zijn.

Wie wel n’s druiven heeft geplukt, weet namelijk dat sommige trossen verrot zijn of deels verrot. De machine maakt geen onderscheid en alles wat in de wijngaard is op het moment dat de machine langsgaat, wordt deel van de wijn. Dat wil zeggen ook alle beestjes die rondom de trossen leven of er toevallig even langskwamen. Nou wordt er zoveel gif in de wijngaarden gebruikt, dat het misschien met die hoeveelheid beestjes nog wel meevalt, maar wat er leeft en loopt, verdwijnt in de wijn.

Nou heb ik af en toe wijnmakers bezocht die keihard beweren dat machinaal oogsten geen enkele invloed heeft op de kwaliteit van de wijn, dat het zelfs beter is (kan me niet herinneren waarom). Echter, alle betere kwaliteit wijnen worden uiteraard met de hand geplukt.

Ik heb deze week de buren een paar uur geholpen met plukken. Waar ik bij mijn druiven elke tros inspecteer en de rotte en onrijpe druiven eruit haal, gebruiken de buren bijna alles. Ze knippen het verrotte deel uit een half verrotte tros, dat wel, maar de verrotte druifjes her en der gaan ook gewoon in de wijn. Toch is dat al beter dan een machine zou doen, maar volgens mij is het jammer. Iets betere selectie van de druiven zou de wijn direct lekkerder maken. Ze hebben echter haast, ze willen in maximaal een dag klaar zijn en ze vinden de wijn lekker genoeg zoals ze die al hun hele leven maken.

Posted in: Wijn en olijfolie

Eerste gisting in grote vat

Zoals ik had geschreven in mijn vorige blog hadden we het grootste deel van onze oogst in een open vat van 230 liter gedaan voor de eerste gisting (die heet ‘spontane gisting’). Dat ging als een tierelier! Na een dag was het echt warm en het bubbelde als een gek.

Ik gebruik een bord om de schillen een paar keer per dag door de rest van de wijn te roeren. Dat bord blijft op de schillen liggen en is dus het teken dat er gisting plaats vindt, want er is opwaartse druk.

Tot mijn schok was die druk ineens helemaal weg. Het bord zonk als een baksteen. We moesten dus zo snel mogelijk de druiven persen en het sap in afgesloten containers doen met waterslot. Na het werk gingen we ijverig en hongerig aan de slag (we hadden besloten niet eerst te eten omdat we daarna erg weinig energie meer over zouden hebben en daarnaast heeft het wel wat om voldaan de dag af te sluiten met een goede maaltijd).

We hebben heel klein persje voor een paar kilo materiaal, maar met een handig idee van mijn vriend konden we deze pers waanzinnig snel gebruiken. De pers heeft namelijk normaal gesproken een container waar het sap door een pijpje uitstroomt en dat raakt al snel totaal verstopt. Door die container weg te laten en de pers in een grote bak te zetten, raakte er niets verstopt en konden we in drie uur tijd alles persen.

Nu staan er twee grote damigiane met een goedje erin dat hopelijk wijn gaat worden. We hebben ze iets te vol gedaan, dus nu bubbelen ze een klein beetje over, maar dan weten we in elk geval zeker dat er geen zuurstof bijkomt.

De ‘mosto’ (het sap van de geperste druiven) was alvast lekker. Niet alles paste in de twee grote buikflessen dus na het gedane werk hebben we bij onze late maaltijd van de mosto genoten.

Links de twee damigiane van elk 54 liter en rechts eentje met de spontane gisting van ons laatste magere oogst

Nu hebben we nog zo’n 80 liter wit dat we moeten persen. Dit zit in een vat voor olie, met een kleinere opening en er komt dus veel minder zuurstof bij waardoor de eerste gisting langzamer gaat. Althans, dat is onze theorie. Het open vat was in korte tijd uitgegist en deze witte wijn blijft maar doorgaan. Een volgende keer gebruiken we dus niet nogmaals dat grote open vat, want dat ging echt te snel.

Normaal wordt witte wijn na een paar uur van de schillen gehaald, maar wij willen juist een lange gisting zodat alle goede bestanddelen van de schillen in de wijn terechtkomen en deze dus hopelijk rijk van smaak is en ook lang meegaat zonder sulfiet toe te moeten voegen. Wij maken dus, als het goed gaat, een zogenaamde ‘orange wine’.

Onze witte wijn in wording
Posted in: Wijn en olijfolie

Wijn maken – tweede jaar

Na de hete en droge zomer die we hebben gehad, waren de druiven al vroeg zoet. Met zoete druiven kun je wijn maken, dus we besloten te beginnen met druiven plukken. 

We waren de eersten in dit gebied en kregen dus uiteraard wat commentaar. Echter, wij hadden sterke argumenten om toch door te gaan. Punt één: als we niet snel oogsten, eten de reeën alles op waar ze bij kunnen (we laten de bramen opzettelijk staan, maar die overwoekeren niet alles). Punt twee: wij spuiten helemaal niet en na de regen die we vanaf half augustus hebben gehad, is de kans groot dat een deel van de druiven gaat schimmelen. 

Dit is de tweede keer dat we wijn maken (natuurlijke manier, zonder wat dan ook toe te voegen). Wij zijn dus echt beginnelingen en dan is het vrij eng om iets anders te doen dan alle anderen (hoewel wij ook de enigen in onze buurt zijn die niet spuiten en geen sulfiet toevoegen bij het wijn maken, dus we zijn al uniek). We hebben onze grote onzekerheid opzij geschoven en zijn gewoon aan de slag gegaan. Per slot kunnen we er altijd iets van leren en als de reeën alles opeten hebben we er helemaal niets aan.

We begonnen met een stukje wijngaard waar bijna geen bramen staan. Dat zijn allemaal witte druiven en we besloten dus dit jaar witte wijn te maken (vorig jaar hebben we alles door elkaar gemengd). Na een dag plukken en de druiven van hun steeltjes halen en met de voeten persen, hadden we ongeveer 80 liter. Dat schoot niet op. We hadden nog heel veel meer druiven te plukken.

Even zoeken op internet naar een handmatige ‘pers- en ontsteelmachine’ kwamen op iets prachtigs uit en besloten het te kopen, in de verwachting dat we elk jaar wel wat wijn zullen maken en de investering dus echt de moeite waard zal zijn.

Het weekend erna gingen we verder met plukken. Ditmaal rood en wit door elkaar heen. Met lange broek en stevig overhemd konden we ons redelijk tegen de bramen verdedigen. Veel druiven waren al opgegeten, maar we hadden toch een flinke oogst (vergeleken met vorig jaar). In een half uurtje zat dat, met hulp van onze nieuwe aanwinst, allemaal in een grote open ton van 230 liter om te kunnen gisten. 

Onze gistende druiven. Het bordje gebruik ik om de schillen een paar keer per dag onder te dompelen en de beker om het laken uit het vat te houden.

We zagen duidelijk dat de rode druiven erg in trek zijn bij de reeën en de witte veel minder. Ik vermoed dat ze de witte druiven niet goed kunnen zien en de rode wel.

Wéér wat geleerd!

We hadden nog één wijngaard te gaan, behoorlijk overwoekerd, dus we besloten nog een week te wachten met oogsten van die laatste druiven. Dat bleek weer een fout … want het waren vooral rode druiven en de week erna was nóg meer opgegeten en een ander deel ook al half verrot. We hebben gered wat we konden redden en na uren plukken en druiven uitzoeken, hadden we een magere 20 liter (schatting, het zit in een damigiana, zo’n grote ronde buikfles en die is nog niet tot de helft gevuld).

Het houdt een mens wel bezig! Maar we hebben er enorm veel plezier in en het resultaat van vorig jaar was goed genoeg om vol moed door te gaan met leren!

Posted in: Bijzondere mensen, Wijn en olijfolie

Alle wilde dieren …

We waren een stukje gaan wandelen toen een man uit de buurt, waar we wel vaker een kletspraatje mee maken, op z’n scooter voorbij kwam. Hij stopte en zette de motor uit. Hmmmm blijkbaar had hij echt zin in een praatje!

Na wat over en weer over het weer en de schade van de onweersbui zaterdag … De bliksem is bij ons ingeslagen, op de meter, die is van de muur geknald. De elektriciteitsmaatschappij kwam binnen 1,5 uur en hebben een nieuwe geïnstalleerd waarna alles het weer deed, afgezien van het alarm. Erg veel geluk gehad!

Daarna nog wat over de olijfvlieg (is ie er, gaat ie komen?). De buur is echt boer, al zijn hele leven. Een kleine druivenproducent en hij heeft ook olijfbomen, dus hij weet altijd wel wat over de plagen die er al dan niet zijn. Hij spuit ook vol overtuiging zoveel gif als nodig is om niets van zijn opbrengst te verliezen.

Toen kregen we het over de druiven. Wij hebben alles al geplukt omdat anders de reetjes ons voor zijn. Ze hadden nu alle rode druiven al opgegeten die niet door bramenstruiken zijn omgeven. Ik zei tegen de man dat ze blijkbaar onze druiven lekkerder vinden, want wij spuiten niet.

Hij haalde rustig zijn schouders op en zei ijzig kalm: “ze moeten ze allemaal afmaken, alle wilde dieren moeten worden afgemaakt en die gekken die van dieren houden die moeten ze maar in een omheind park gaan bekijken”.

Klare taal … !

Posted in: Wijn en olijfolie

Onze wijn tot nu toe

Dit weekend hebben we eindelijk onze wijn gedecanteerd. Op de bodem van de grote flessen lag een dikke laag ‘drab’ en we hebben geprobeerd de wijn daarvan te scheiden.

Ideaal moment om de wijn ook te proeven en … het is goed drinkbaar. Het is zeker geen fantastische wijn, maar het is een typische boerenwijn. Eenvoudig maar met veel smaak.

De wijn is nog niet klaar, maar onze cantina (kelder) is geen echte kelder en sinds het hier koud is geworden, is het daar ook koud. Voorlopig gist er dus niets, maar misschien gaat dat in het voorjaar weer gebeuren. De kans is groot dat de wijn daarna ondrinkbaar wordt, maar we hebben er geen ervaring mee, dus de tijd gaat het leren.

De wijn is nu met de lucht in contact geweest en dat kan helpen, zo heb ik begrepen. Het is echt moeilijk om zoiets voor de eerste keer direct te snappen, welke smaak en geur een slecht teken zijn en wat daar dan aan te doen.

Wij zijn hoe dan ook enorm blij met dit eerste resultaat!

Posted in: Bijzondere mensen, Wijn en olijfolie

Italiaanse video over zelf wijn maken

Ik was op zoek naar informatie over het zelf maken van wijn. Eén bron was uiteraard YouTube en de meeste filmpjes waren informatief en heel praktisch. Echter, één video krijg ik maar niet uit mijn hoofd. En ik heb hem niet eens uitgekeken!

Drie jonge mensen buiten onder een boom, vertellen dat ze wijn gaan maken. Ze hebben druiven gekocht die keurig in wat kratjes op de achtergrond staan.

De drie begonnen met het neerleggen van een laagje heel dun plastic, om niets vies te maken. BUITEN! Ik had er al wat moeite mee, maar bleef nog even kijken.

Na een hele tijd allerhande introducties begonnen ze eindelijk de druiven van de steeltjes te halen. Maar … eerst plastic handschoentjes aan! Ik viel van mijn stoel. Zijn de druiven zo smerig dat je handschoenen aan moet? Zo ja, weet je dan zeker dat je er wijn van wil gaan maken?

Ik besloot nog even geduld te hebben en bleef kijken. Nadat de druiven door een machinetje waren geperst stond één van de drie parmantig naast de bak met het resultaat met twee zakjes in zijn hand. Hij schudde een zakje dat hij tussen duim en wijsvinger vasthield en zei: nu komt het meest belangrijke onderdeel van zelf wijn maken, namelijk het toevoegen van gist. Hij had twee smaakjes die speciaal goed waren voor hun type druif, zodat de wijn uiteindelijk precies zo zou smaken als hoort.

Ik ben opgehouden met kijken. Het is alsof je naar iemand staat te kijken die uitlegt hoe je zelf een gerecht klaar kunt maken. Hij/zij laat zien hoe je alles wast en in stukjes snijdt en daarna wordt er een zakje ‘kant en klaar’ bijgedaan zodat de maaltijd precies zo smaakt als bijvoorbeeld een diepvriesmaaltijd.

Wat een gebrek aan fantasie, wat een angst om vies te worden, wat een angst in het algemeen … en er nog een video van maken ook!

Ik hoop dat ik, nu ik dit heb geschreven, de video uit mijn hoofd kan zetten. De andere video’s waren van vreselijk knoeiende mensen die in hun garage, zonder plastic op de grond of aan de handen, met allerlei hulpmiddelen die ze toch al hadden, van hun eigen druiven elk jaar wat wijn maken en die laten zien hoe ze dat doen, vol praktische tips. Dat is pas informatief!

Posted in: Wijn en olijfolie

Het waterslot

Er zijn vele soorten, afmetingen en vormen watersloten. Het principe erachter is dat er wel lucht uitkan, maar niet in.

Dit is het type waterslot dat we hier lokaal in een winkel hebben gevonden:

Het is een plastic ‘dop’ die uit twee delen bestaat. Het ene deel zet je vast op de fles, als een normale dop. Dit deel heeft een hoge dubbele wand waarin je het water giet. Het andere deel past daarin en drijft deels op het water. Dit sluit het af voor inkomende lucht, terwijl de lucht die uit de flessen moet een hogere druk heeft en dus het drijvende deel makkelijk omhoog drukt waardoor de lucht ontsnapt.

Er bestaan ook andere types die veel mooier zijn, maar ik kan ze hier lokaal niet kopen. Een voorbeeld:

Posted in: Wijn en olijfolie

Wijn maken – langzame gisting

We hebben her en der gelezen en gehoord dat de eerste gisting (de spontane gisting) tussen de 5 en 7 dagen duurt en daarna moet je het sap van de schillen scheiden en de schillen goed uitpersen. Dat sap moet je verder laten gisten en in de komende maanden af en toe overhevelen, zodat alle kleine deeltjes die naar de bodem dwarrelen, uit de wijn verdwijnen.

We hebben geen apparatuur, dus we hebben de druiven zo goed mogelijk uitgeknepen (ik had de volgende dag zere armen!) en in grote flessen gedaan van 23 liter, waar een waterslot op past.

We hebben nu drie flessen van 23 liter en eentje van 5 liter. Deze staan nu heel rustig te gisten, af en toe komt er een bubbeltje uit het waterslot.

We hadden een klein beetje sap over dat we als aperitief hebben gedronken en … het was heerlijk. Het is onvoorstelbaar hoe snel de suikers uit het sap zijn verdwenen en omgezet in alcohol. Het sap was echt smaakvol en niet zoet meer.

Wat foto’s …

Posted in: Wijn en olijfolie

Bubbels

We hebben wat oude stukken wijngaard. Ik snoei deze elk jaar braaf. In september worden de druiven geoogst en elk jaar hebben we nauwelijks druiven. We sproeien niet, dus dat is één reden. De grotere reden is echter dat de reeën dol op onze onbespoten druiven zijn.

Kennen die dieren het verschil? Geen idee, maar het zou me niets verbazen. Ik begrijp anders niet hoe anderen wel druiven overhouden voor hun wijn.

Hoe dan ook, vorig jaar viel het mij op dat, waar veel bramen staan, de druiven waren blijven hangen. Dus we hebben deze zomer nooit gemaaid en de bramen volledig hun gang laten gaan.

Nu zijn we dus voor het eerst in ons leven wijn aan het maken. We doen het geheel zonder hulpmiddelen en geheel zonder toevoeging van wat dan ook. Het zal mij verbazen als het resultaat drinkbaar is … maar we willen het gewoon een keertje proberen.

We hebben een vat van 100 liter (voor olijfolie). Zaterdag hebben we geoogst en de druiven redelijk uitgezocht en die met de voeten geperst (ja ja … eerst goed de voeten schoongemaakt!). In het begin haalden we druiven met de hand van de steeltjes, maar het schoot niet op en daarna hebben we de hele boel met steeltjes en al geperst en in het olievat gedaan. Doek erover en wachten.

Nou ja wachten … het leek ons toch verstandig wat meer te weten te komen over hoe je nou eigenlijk wijn maakt! Dus we hebben her en der wat gelezen en wat filmpjes gekeken. Iedereen heeft er weer andere ideeën over en dat geeft hoop! Er is niet één goede manier, maar het kan op vele manieren.

Wel hebben we zondag een deel van de steeltjes uit het sap gehaald, want die geven waarschijnlijk teveel tannines.

Inmiddels staat de boel heerlijk te bubbelen. Ik roer meerdere keren per dag zodat alle schillen weer door het sap heen komen te zitten. De geur is uitstekend dus het eerste begin is blijkbaar goed gegaan.

Dit weekend gaan we verder met oogsten, hoewel we de meeste druiven inmiddels wel hebben geplukt.

Back to Top