Label: olijfolie

Dit jaar was een moeilijk jaar voor olijven. In het voorjaar heeft het erg veel geregend en daarnaast is er een fikse hagelstorm geweest. Olijfbomen zijn afhankelijk van de wind en regen voor een goede kruisbestuiving. Regent het teveel dan werkt het niet. Regent het te weinig, idem. Waait het niet dan is dat een probleem, waait het teveel dan ook.

Er hingen dus niet veel olijven aan de bomen. Om ons heen werd flink gemopperd, maar bijna iedereen is toch gaan plukken. Twee mensen in de buurt hebben het erbij laten zitten omdat de opbrengst te laag zou zijn. Die mopperen het hardst.

Wij hebben een weekend keihard gewerkt om zoveel mogelijk olijven te plukken en hebben in totaal bijna 42 kilo olie (van ruim 300 kilo olijven). We zijn er dik tevreden mee! Dat was alweer twee weken geleden! We eten bijna elke dag minstens één bruschetta. Heerlijk!

Toen we de olie hebben opgehaald hebben we voor die avond een beetje olie in een glazen pot gedaan. Het verschil tussen de nieuwe en oude olie is altijd weer enorm:

Over een paar weken is de nieuwe olie minder troebel en over een paar maanden is de groene kleur ook helemaal weg. De smaak verandert ook. Het echt pikante vind je normaal gesproken alleen in nieuwe olie die net is geperst.

Gisteren (het was een vrije dag in Italie) kwamen we een van onze buren tegen. Een ontzettend aardige man. Hij is flink op leeftijd, maar altijd buiten bezig en lijkt 20 jaar jonger dan hij is. Zoals altijd maakten we een praatje en in deze periode kan dat alleen gaan over de olijven en alles dat daarmee gepaard gaat.

Na uitgewisseld te hebben wat een slecht jaar dit is, vroeg ik of hij ook last van de olijfvlieg had. In onze olijven zaten wel wat larven namelijk.

Onze buurman had totaal geen last van de vlieg, zijn olijven waren volgens hem perfect. Hij liet zijn kratten zien en we inspecteerden even samen de inhoud. Mijn vriend haalde er vrijwel direct een olijf uit met een gaatje waarin een larve vrolijk zat te eten. Echter, eerijk is eerlijk, zijn olijven leken van betere kwaliteit dan de onze.

Ergens in het gesprek zei ik dat de larven uiteindelijk nieuwe olijfvliegen werden. De man keek mij totaal verbijsterd aan. Wat zegt die buitenlandse nu voor iets achterlijks? Nee, zei hij zeer zeker van zijn zaak. De olijfvliegen komen aanvliegen en leggen een eitje in de olijven. Uit dat eitje komt een larve die de olijven kapot maakt, maar daarna gaat de larve gewoon dood. Vliegen komen aanvliegen!

Toen ik licht protesteerde zei hij: “Kijk maar na hoor, ik weet het zeker. Kijk ook maar op internet!”

We liepen dit weekend vrienden van ons, die iets verderop wonen, tegen het lijf. Ze waren net terug van twee weken vakantie aan zee en na wat kwebbelen over hoe warm het was geweest (erg warm!) en hoe heerlijk het aan zee is vergeleken met bij ons in het binnenland (heerlijk!), vroeg de man wat wij met de olijven van plan waren.

Dat zit namelijk zo. In deze tijd van het jaar begint Jan en Alleman flink tegen de olijfvlieg te spuiten. Onze vriend (en ook andere buren) vraagt het elk jaar wel een keer en elk jaar opnieuw leg ik met groeiend ongeduld uit dat wij absoluut geen gif gebruiken.

Helaas zijn we één van de weinigen. Van iedereen die wat olijfbomen heeft, gewoon voor de olijfolie voor eigen gebruik, horen we in deze tijd van het jaar, afhankelijk van het weer, voorspellingen over de olijfvlieg. Deze vlieg komt als de temperatuur niet te hoog is en als het vochtig is. Ik kan nog wel begrijpen dat een boer die olijfolie moet verkopen om rond te kunnen komen, gif gebruikt. Hobbyboeren zouden dat echter echt niet moeten doen, vind ik. Daarnaast krijgen echte boeren bijscholing over het gebruik van gif en hobbyboeren doen maar wat.

Na een week van elke dag minimaal 37 graden was voorspeld dat het gisteravond zou gaan plenzen (geen drup gevallen!) en dat het 20 graden zou worden. De zon schijnt momenteel volop, geen wolk te bekennen. Het waait alleen wel stevig.

De frantoio (olijvenpers) stuurt berichten over de vlieg naar al hun klanten, zowel de landbouwbedrijven als de individuen. Onze vriend krijgt ook deze waarschuwingen en neemt die bloedserieus. Hij is gisteren een paar uur gif over zijn olijfbomen gaan spuiten. Dat gif maakt alle insecten dood en ook veel kleine andere beestjes. Dat interesseert hem niet. Hij is alleen geïnteresseerd in zijn opbrengst olijfolie. Hij zegt dat hij in het voorjaar weekenden aan het snoeien is geweest en het gras onder de bomen meerdere keren heeft gemaaid en dat al dat werk niet voor niets kan zijn. Hij praat echte boeren na, alsof het werken buiten alleen werk is en geen hobby.

Toen hij zei dat het gif, dat men hier ‘medicijn’ noemt, na 40 dagen helemaal is verdwenen en dus geen kwaad doet aan onze gezondheid, moest ik mezelf echt inhouden om hem niet te beledigen. Ik vind dit soort korte termijn denken oerdom.

Ik dacht dat we inmiddels allemaal wel wisten dat onze gezondheid nogal sterk samenhangt met de gezondheid van alles om ons heen en dat gif spuiten grote gevolgen heeft voor onze omgeving. We hebben nauwelijks nog vogels afgezien van duiven, eksters en kraaien. Vuurvliegjes zien we bijna nooit meer. De olijfvlieg wordt elk jaar een groter probleem omdat er steeds minder natuurlijk evenwicht is (zonder vogels die die vliegen kunnen eten, zonder spinnen en hagedissen die ze vangen). Alles staat met elkaar in verband en vergt een langetermijnvisie. Maar … niemand hier wil naar mij luisteren en ze vinden mij zelfs behoorlijk irritant omdat ik niet in hun redenering meega.

Als klap op de vuurpijl kreeg ik voor de zoveelste keer te horen: als jij ziek bent neem je toch ook medicijnen? Een vergelijking die totaal niet klopt want het gif tegen de vlieg is geen medicijn. Niets of niemand wordt er beter van, het maakt alleen heel veel beestjes dood. Helaas gebruikt iedereen altijd deze achterlijke vergelijking om het gebruik van landbouwgif goed te praten.

Wij wachten zoals elk jaar gewoon af of we olijven kunnen oogsten. Ons plan tegen de olijfvlieg op de lange termijn is om meer en meer ‘inula viscosa’ (kleverige alant) tussen de olijfbomen te zetten. Hierin kan een plaag zitten die zich voedt op de larven van de olijfvlieg. Zo ook in de ‘spino di giuda’ (de valse christusdoorn), die heb ik op meerdere plekken geplant nadat ik er zaden van heb laten uitkiemen. Maar … voordat we hiervan het effect gaan zien zullen er nog wel wat jaren nodig zijn. Ik weet dat het bijna zinloos is omdat wij de enigen zijn die deze planten gebruiken en rondom ons zullen er steeds meer olijfvliegen zijn. Maar, wie weet kan ik af en toe iemand overtuigen van deze aanpak.